Borsaya kote olmuş şirketlere yatırım yapan birçok yatırımcı hayatında en az bir defa temettü nedir, temettü ne demek sorularıyla karşı karşıya kalmıştır. Borsada temettü şirketlerin genellikle yıl sonu cirolarında açıklamış olduğu kar paylarından bir kısmını yatırımcılarıyla paylaşması durumudur. Borsadaki şirketler yapmış olduğu yatırımlar ve büyüme stratejileri sonrasında elde ettiği karları yatırımcılarıyla paylaşarak güven oluştururlar. Elde ettiği kar paylarını yatırımcılarıyla ellerinde bulundurduğu hisse senedi sayısına oranla dağıtılmasına temettü denmektedir. Piyasalarda birçok kişi temettü veren hisse senetleri, temettü verimliliği yüksek olan hisseler, temettü hesaplama, temettü dağıtımı konusunda aramalar yapmaktadır. Bu yazımızda temettüye dair bütün detayları en basit haliyle sizlere aktaracağım.
Borsada Temettü Nasıl Alınır ?
Borsada birçok kişinin merak ettiği konulardan birisi de borsada temettü nasıl alınır konusudur. Yıl sonu bilançolarında kar açıklayan şirketler temettü dağıtma kararı aldıklarında ellerinde o şirketin hisse senedini bulunduran yatırımcılar ellerinde bulundurduğu lot kadar temettü almaya hak kazanırlar. Bir örnekle açıklayacak olursak; X hisse senedi 02/02/2021 tarihinde temettü dağıtma kararı vermiş olsun. Siz X hisse senedini 01/02/2021 tarihinde borsanın kapanış saatine kadar almış olsanız bile o hisse senedinin dağıtacağı temettüden yararlanma hakkına sahip olursunuz.
Borsada Temettü Dağıtımı Nedir ?
Şirketler yıl sonu net dönem karından vergiler ve diğer ödemeleri çıkartarak kalan kısmın minimum %20 sinin ortaklara paylaştırılmasına temettü dağıtımı denmektedir. Temettü dağıtan şirketler düzenli olarak kar açıklayan şirketler olduğu için her yatırımcı yatırım yaptığı şirketin kar etmesini isteyecektir ve bu sebeple düzenli temettü veren şirketler düşük ve orta risk seven kimseler tarafından oldukça fazla tercih edilmektedir. Uzun vadeli hisse senedi yatırımcısı temettü veren şirketlere yatırım yaparak hem sermayeden hem de kar payından faydalanarak karlı bir yatırım yapmış olurlar.
Temettü Verimi Nedir, Nasıl Hesaplanır ?
Borsada işlem gören hisse senetlerinin temettü verimliliği oranı yatırımcılar için oldukça önemlidir. Temettü verimi oranı bir şirketin yatırımcılarına ne kadar temettü dağıttığı konusunda bilgi vermektedir. Buna göre temettü verimi oranı iki şekilde hesaplanabilmektedir.
1.Temettü Verimi = Hisse Senedi Başına Ödenen Temettü / Hisse Senedi Fiyatı
OTKAR hisse senedini ele alalım. Piyasa fiyatı 350 TL olduğunu varsayalım. OTKAR yapmış olduğu açıklamaya göre 22/02/2021 tarihinde hisse başına brüt 25 TL ödeme kararı almıştır.
Bu durumda OTKAR için temettü verimliliği 25 TL /350 TL = %7,14 olacaktır.
2.Temettü verimi = Toplam Ödenen Temettü / Şirket Piyasa Değeri
Yine yukarıdaki örnekte olduğu gibi OTKAR hisse senedini ele alalım. Şirket 22/02/2021 tarihinde yapmış olduğu açıklama ile 50.000.000 TL temettü ödeyeceğini varsayalım. 22/02/2021 tarihindeki OTKAR hisse senedinin piyasa değeri ise 70.000.000 olduğunu düşünelim.
Bu durumda OTKAR temettü verimliliği 50.000.000/70.000.000 = %7,14
Yukarıdaki rakamların hayal ürünü olduğunu unutmayalım 🙂
Temettü verimliliği oranı ile ilgili genel bir inanış da şudur: Hisse senedinin paylaştığı temettü oranı piyasadaki mevduat faiz oranlarının üzerinde ise bu olumlu karşılanır çünkü mevduat faizi risksiz para olarak ele alınır. Siz bir şirkete yatırım yaparak risk alırsınız ve yıllık karından mevduat faizinin üzerinde bir getiri elde ediyorsanız bu oldukça olumlu bir durumdur.
Piyasadaki yatırımcıların aklındaki bir diğer soru ise temettü nasıl dağıtılır, temettü nasıl alınır ve temettüler hesaba nasıl aktarılır sorusudur. Temettü rakamı şirketin belirlediği oranda hesaplandıktan sonra sizin yatırım hesabınıza otomatik olarak geçecektir. Yatırılan temettü parasından devletin belirlemiş olduğu %15 oranında stopaj otomatik olarak kesilir. Bu durumda sizin yapmanız gereken tek şey paranızı saymak olacaktır 🙂 Dileyenler temettü ile tekrar hisse senedine katılabilir ya da yatırım hesabından vadesiz hesabına aktarım sağlayarak çekim sağlayabilirler.
Temettü Nasıl Hesaplanır ?
Borsalarda temettü nasıl hesaplanır konusu birçok yatırımcı için merak konusu. Borsada hisse senetlerinin gerçek değerlerinin 1 TL nominal değer olarak bakıldığını unutmayalım. Yapılan bütün hesaplamalarda nominal değer üzerinden gerçekleşmekte olup duyduğumuz %50-80-100 kar payı açıklamaları da yine bu değere göre hesaplandığını göz ardı etmeyelim.
Yukarıda OTKAR hisse senedinin örneğini vererek hesaplama yapmıştık aynı örnek üzerinden devam edecek olursak;
22/02/2021 tarihinde %120 oranında temettü açıkladığını düşünelim. Bu durumda OTKAR hisse senedi her bir lot sahibi için 1,2 TL ödeme yapmayı taahhüt etmektedir. OTKAR hisse senedi yapmış olduğu açıklamada 50.000.000 TL temettü ödemeyi yapacağını yukarıda belirtmiştik. Burada yanlış anlaşılan konulardan birisi de şirketin karının %120 sini dağıtacağı algısıdır. Hayır bildiğiniz gibi değil. Gelin hesaplamayı beraber yapalım.
OTKAR hisse senedinin elimizde 100 lot olduğunu varsayalım. Her lot başı 1,2 TL ödeme yapmayı taahhüt eden OTKAR buna göre bize 100*1,2 TL = 120 TL temettü ödemesi yapması gerekir. (Bu tutardan %15 stopaj kesilecektir)
Yukarıda nakden ödenen temettü hesabı yapılmıştır. Nakit olarak verilen temettü dışında bedelsiz temettü vardır. Burada nakit para yerine şirket lot verir. Yatırımcılar dilerlerse bu lotları paraya çevirmek için hisse senedi satışı yaparak nakite çevirebilirler.
Temettü Dağıtıldıktan Sonra Hissenin Fiyatı Ne Olur ?
Temettüler dağıtıldı peki akıllardaki soru: temettü veren hisse senedinin fiyatı ne olur ? Piyasada temettü veren şirketin hisse senedi fiyatı genel inanışa göre düşeceği tahmin edilir nadir de olsa bunun tersi de olmuştur.
Bu sefer farklı bir örnekten gidelim. RTALB hisse senedini ele alalım. %150 temettü dağıtımı , lot başı 1,5 TL ödeme yapmayı taahhüt ettiğini varsayalım. Hisse senedinin temettü öncesi fiyatı 20 TL olduğunu düşünelim. Temettü ödedikten sonra dağıttığı temettü miktarı kadar hisse senedi fiyatının düşmesi beklenir. Buna göre 20-1,5=18,5 TL olması gerekir.
Birçok yatırımcının aklındaki soru işareti madem ki hissenin fiyatı aynı oranda düşüyor temettü mantıklı mı ?
Evet hisse senedinin fiyatı aynı miktarda düşse de piyasada temettü kar payı dağıtımı olarak geçtiği için yatırımcılar tarafından pozitif bir algı yaratıldığı için temettü dağıtan şirketler daima 1-0 önde görülür. Hatta birçok kişi temettü emekliliği dahi düşünmektedir. Beklenilen ise temettü sonrası düşen fiyatın hızlı bir şekilde toparlamasıdır. Uzun vadeli yatırımcılar için oldukça mantıklı olan temettü ödenmesi, kısa vadeli yatırımcılar için çok mantıklı olduğunu düşünmüyorum.
