Halka Arz Nedir?

Bir şirketin hisseleri senet halinde bölünerek , aracı kurum veya konsorsiyum vasıtası ile belirlenen bir fiyattan halka satılarak şirketin halka açılmasına ”Halka Açılma” denir. Mevcut işlem gören şirketin halka açıklık oranının artırılması işlemine ”İkincil Halka Arz” denir.

Aracı Kurum: Hisse senedi alma ve benzeri işler için SPK tarafından yetkilendirilmiş banka veya anonim şirket.

Konsorsiyum: Uluslararası kimi kuruluşların ya da kimi devletlerin ekonomik ve mali yardımları yürütmek için oluşturdukları ortak organ.

Şirketler neden Halka Arz olmak ister?

• Yeni Finans Kaynağı: Şirketler paylarını primli fiyattan arz ederek alternatif finansman yöntemleri (Kredi,Borç Senedi vb) ihtiyaç duymadan uzun vadeli ve sürekliliği olan bir finans kaynağı elde etmektedirler.
• Likidite: Ana şirket ortaklarına istenildiği durumda alım-satım yapma imkanı sunar. İstenildiği taktirde hisse senetleri borsa üzerinden satılıp likidite imkanı sunar.
• Uluslararası tanınma/Reklam: Şirketler halka arz sırasında izahname yayınlayarak mevcut ilkeleri,amaçları ve ürünlerini tanıtmak için fırsat yaratırlar. Başta Kamu Oyunu Aydınlatma Platformu (KAP) olmak üzere ve çeşitli yayın organlarında şirketlerini tanıtıp yatırımcılara reklam yapma olanağı doğar. Bu sayede yurtiçi ve yurtdışındaki aynı sektörde bulunan şirketler ile ortaklık veya işbirliğine gidebilmektedirler.
• Kurumsallaşma: Ülkemizde öncülük eden şirketlerin bir çoğu aile içi şirketlerdir. Halka Arz olan bir şirket kurucunun ve kurucu ortakların yenileşme,büyüme ve şirket ömrünün bir nesilden fazla olmasına olanak tanır. Borsaya kote olmuş şirketler şeffaf olma , yatırımcıyı güncel bilgilendirme , bağımsız dış denetim yapma ve uluslararası muhasebe şartlarını yerine getirme sorumlulukları olduğu için yatırımcılar ve kreditörler gözünde prestij kazanırlar.
• Bunun yanı sıra daha kolay ve düşük maliyetli sermaye tavanı arttırma , tahvil ve bono gibi borçlanma imkanlarından yararlanılarak daha yüksek öz kaynak varlılığı yaratılmasına olanak tanılır.

Halka Arz olmanın Şirkete dezavantajları nelerdir ?

• Her şirket bir kurul (otorite) altında bulunmak istemeyebilir.
• Hisse senetlerine talep oluşmaması durumunda Marka Değeri riske girebilir.
• Spekülatif fiyat hareketlerinden olumsuz etkilenmesi
• Şeffaf yönetim gerekliliğinin getirdiği sorumluluk
• Arz sonucunda maliyetlerin artması ihtimali

Bir şirketin Halka Arz olması için izlemesi gereken adımlar nelerdir?

• Başvuru: Gerekli Halka Arz izahnamesi hazırlandıktan sonra ilk önce talep toplama ve arz için seçilen Aracı Kurum ile görüşülmelidir. Daha sonra hem Sermaye Piyasası Kurumu (SPK) hem de Borsa İstanbul ile eş zamanlı izahname (şirket faaliyeti , finansal durumu, varsa garantörlerin bilgileri vb.) teslim edilir.
• Şirket İncelenmesi: Borsa da işlem görülmesi için eksik belgeler var ise tamamlandıktan sonra şirket merkezi (ofisi) ve üretim tesisi belirli bilirkişiler aracılığı ile incelenir.
• İzahnamenin Onaylanması: Kurulca izahnamenin doğru , anlaşılır ve detaylı olduğuna karar verildikten sonra onay süreci tamamlanır. Bazı durumlarda kurul şirket için ek bilgileri talep edebilir. Bu gibi durumlarda istenen dökümanlar izahnameye eklenip tekrar onay sürecine girmesi gerekir.
• Halka Arz Süreci: İzahname onayını izleyen tahmini on beş gün içerisinde Kamu Oyunu Aydınlatma (KAP) üzerinden bilgilendirme yapılır. Rapor yayınlanması durumunda üçüncü gün bitiminde Halka Arz süreci başlayabilir. Satış süreci iki ve yirmi gün arasında değişkenlik gösterebilir.
• Borsada işlem görmesinin başlaması: Talep toplama süreci tamamlandıktan sonra izahnamede belirtilen tarihte borsada işlem görmeye başlanır.

Hangi Şirketler Halka Arz olabilir?

Aşağıdaki tabloda bir şirketin halka arz olması için gereken asgari şartlar yer almaktadır.

Halka Arz olacak Bir Şirket Hissesi Nasıl Alınır?

Arzın gerçekleştirileceği konsorsiyum veya aracı kurumlarda şahsınıza ait hesabınızın olması gereklidir. Her şirket ayrı olarak farklı kurum ve kurumlarca ilk talep toplamayı gerçekleştirir.

Halka arz olması beklenen 21 Şirket Güncel Alfabetik Liste (Mart 2022)

• Akfen Yenilenebilir Enerji: Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi AKIN, yaklaşık bir ay önce gelecek dönemde Akfen Yenilenebilir Enerji’nin halka arzını planladıklarını açıkladı. Ancak halka arzla ilgili henüz detay yok.
• Aztek Teknoloji: Halka arz başvurusunu 26 Nisan 2021’de SPK’ya yaparak tamamladı. Şirket, 25 Milyon adet payını, taslak izahnamesine göre oransal dağıtım yöntemiyle halka arz etmeyi planlıyor.
• Consus Enerji: Global Yatırım Holding’in iştiraki Consus Enerji, 18 Şubat’ta halka arz için SPK’ya ve BİST’e başvurdu.SPK onayının ardından halka arza lider aracı kurum olarak Garanti BBVA Yatırım, eş lider aracı olarak Global Menkul Değerler eşlik edecek.
• Çavuşoğlu Demir Çelik: Toplam 5 milyon 740 bin TL nominal değerli paylarının halka arzı için 2021 Kasım’da SPK’ya başvuru yapıldı.Onayın ardından halka arzın Ahlatçı Yatırım‘ın önderliğinde gerçekleşmesi planlanıyor.
• Destek Finans Holding: İzahname onayı için Ekim 2021’de SPK’ya başvurdu. Açıklamaya göre , onay sürecinin ardından halka arza Ak yatırım aracılık edecek.
• Güllük Mandalya Turizm: Eylül 2021’de SPK’ya başvurdu. İzahnamede sermaye arttırımı ve ortak satışı yoluyla halka arz edilecek payların toplam nominal değerinin 24 milyon TL olduğu belirtiliyor.
• IBS Isıtma Soğutma: Toplam 4,5 milyon TL nominal değerli paylarının halka arzına ilişkin izahname, 2020 Kasım’da yayınlandı.Konsorsiyum liderinin Tera Yatırım olacağı açıklandı. Ancak henüz onay gelmedi.
• Kayseri Şeker Fabrikası: Halka arza taslak izahnamesini Mayıs 2021’de yayınladı. Konsorsiyum liderinin Halk Yatırım olması, 106 milyon TL nominal değerli payların arzı planlanıyor.
• Koroplast: Mart ayı başında halka arz kapsamında taslak izahname onayı için SPK’ya başvurdu.Aracı kurum olarak Yapı Kredi Yatırım yetkilendirildi.
• Kimpur: Kimteks Poliüretan Sanayi’nin (Kimpur) halka arz başvurusu, 16 aralık 2021’de onaylandı.Ancak şirket 23-24 Aralık 2021 olan talep toplama süresinin; piyasa koşulları çerçevesinde halka arzdan beklenen faydanın elde edilemeyeceğinin öngörülmesi nedeniyle ileri tarihe ertelenmesine karar verdi.Yeni tarih belli değil.
• N11: Doğuş Holding, sermayesinin yüzde 50’sine sahip olduğu Doğuş Planet’in(n11.com) paylarının halka arzına ilişkin olarak 20 mayıs 2021’de halka arz izahnamesiyle SPK’ya başvurdu.
• Omega Elektrik Pano: Başvurusu 2020 haziran’da yapılan Omega Elektrik’in halka arzının 2,6 TL fiyattan İnfo Yatırım tarafından gerçekleşmesi planlanıyor.Ancak halen onay aşamasında.
• Outmedya İletişim: Toplam 3 milyon TL nominal değerli payların halka arzına ilişkin taslak izahnameyi 2021 Kasım’da yayınladı. İzahnameye göre, İnfo Yatırım’ın öncülük edeceği halka arzda fiyat 30 TL olarak belirlendi. Arz, henuz onaylanmadı.
• Özsu Balık: Ekim 2021’de izahnamesini SPK’ya iletti. Halka arza Gedik Yatırım‘ın aracılık etmesi, sermaye arttırımı yoluyla halka arz edilecek B grubu payların nominal değerinin 8,6 milyon TL olması planlanıyor.Onay süreci devam ediyor.
• SMM Tekstil: 1 Eylül 2021’de halka arz taslak izahnamesini yayınladı. Buna göre, 19 milyon TL nominal değerli payların Şeker Yatırım öncülüğünde tüm yatırımcı grubuna eşit dağıtım yöntemiyle gerçekleşmesi planlanıyor.Onay süreci sürüyor.
• Şeker GYO: Taslak izahnamesi Mart 2020’de yayınlansa da halka arz şirket tarafından ertelendi. Şeker GYO son olarak Eylül 2021’de ‘tanınan ek süre içerisinde yeniden halka arz başvurusu gerçekleştireceğini’ açıkladı. Henüz yeni bir gelişme yok.
• Suwen Tekstil: 15 Şubat’ta 23 milyon TL nominal değerli payın halka arzı kapsamında izahname onayı için SPK’ya başvuru yaptı. İzahnameye göre , halka arzın TSKB , Yatırım Finansman ve Gedik Yatırım olacak.
• Sümer Faktoring:Alnus Yatırım’ın liderliğinde halka arz olacak olan Sümer Faktoring’e air 24 milyon TL nominal değerindeki payların oransal dağıtım yöntemiyle yapılması planlanıyor.Eylül 2021’de yayınlanan taslak izahname SPK tarafından inceleniyor.
• Tapdi Oksijen: Tapdi Oksijen Özel Sağlık ve Eğitim Hizmetleri, 2021 Ocak’ta halka arz için SPK’ya başvurdu. İzahname’ye göre halka arza Gedik Yatırım aracılık yaparken Halka arz öncesi 100 milyon TL olan sermayenin arz ile 136 milyon TL’ye çıkartılması ve 36 Milyon büyüklüğünde bir halka arz gerçekleştirmesi öngörülüyor. Onay süreci devam etmekte.
• Tarkim Bitki Koruma: Sermayesinin %40’ı Gübretaş’a, %60’ı hakim ortak Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği’ne ait olan Tarkim Bitki Koruma A.Ş.’nin halka arz çalışmalarına, 6 Nisan 2021 tarihinde başlandı.Onay süreci devam ediyor.
• Tera Yatırım: 14 Nisan 2021’de SPK’ya başvuran Tera Yatırım’a ait 22 milyon TL nominal değerli payların ortalama pay dağıtım yöntemiyle halka arzı planlanıyor.Onay süreci henüz tamamlanmadı.

Vadeli işlem ve Opsiyon Piyasası türev araçların ve pay vadeli sözleşmelerin elektronik ortamda alınıp satıldığı, Borsa İstanbul bünyesinde ve Sermaye Piyasası kurumu tarafından denetlenen kaldıraçlı piyasalardır. Tüm dünyada artan finansal ürünler ve risk algısı yatırımcıların istekleri doğrultusunda finansal varlık çeşitlenmesine gitmiş ve sonucunda vadeli işlem opsiyon piyasaları oluşmuştur. Birçok yatırımcının akıllarında viop nedir nasıl işlem yapılır sorusu bulunmaktadır. Vadeli sözleşmeler; belirli bir finansal varlığı bugünkü fiyatını ileriki tarihte anlaşılan fiyattan alma ya da satma imkanı tanıyan kontranlardır. Spot piyasaların aksine işin içinde kaldıraç söz konusu olduğu için oldukça risklidir. Daha önce VİOP da işlem yapmamış kişilerin piyasa ile ilgili bilmesi gereken temel konuları yazımız içerisinde derliyor olacağız.

VİOP Nedir ? Neden VİOP da İşlem Yapılır ?

Kaldıraçlı işlem yapmanın avantajları nelerdir ? VİOP içerisinde endeks, emtia, döviz ve hisse senedi işlemlerini çift yönlü yapabilmeyi ve kaldıraç sayesinde düşük teminatla yüksek miktarda pozisyon açabilmeyi sağlayan riskli piyasalardır. Viop nedir nasıl işlem yapılır ? VİOP un ana mantığı ters pozisyon açarak zarardan korunmamızı sağlamak olsa da birçok spekülatör ve işlem yapan kimseler tarafından tıpkı spot piyasalar gibi kazanç hedefi güdülmektedir. VİOP da işlem yapmak spot piyasada işlem yapmaya göre oldukça risklidir. Spot piyasada 1000 TL lik işlem açarken %10 zarar ettiğinizde 100 TL sermaye erimesi yaşanırken, vadeli piyasalarda 1 e 10 kaldıraç kullanıldığında sermayeniz almış olduğunuz kontrata göre ciddi oranda eriyecektir.

VİOP ta Hangi Hisseler Var ?

Yatırımcıların en çok merak ettiği sorulardan birisi de viopta hangi hisseler var sorusudur. Pay vadeliler olarak viopta 39 tane hisse senedi bulunmaktadır.

VİOP İşlem Örnekleri

VİOP da işlem yapmak bilmeyenler yatırımcılar için oldukça karışık görünebilir fakat aslında durum öyle değildir. Yapmanız gerekenler arama motorlarında güncel rakamları görmek istediğinizde VİOP teminat tutarları 2021 ya da VİOP kaldıraç oranları araması yapıp en güncel rakamları görmek olmalıdır.

Viopda başlangıç teminatı nedir ? Vadeli işlem sözleşmesi alabilmek için belirlenmiş sözleşme fiyatını hesabınızda bulundurmanız gereken minumum tutardır. Özetlemek gerekirse 1 kontrat başına hesabınızda tutmanız gereken TL cinsinden paradır.

Viopda sözleşme büyüklüğü ne demek ? Herkesin merak ettiği bir diğer konuda viopda sözleşme büyüklüğü meselesidir. Sözleşme büyüklüğü kaldıraçlı işlemlerde yarattığınız hacimdir. Özetlemek gerekirse 1 e 10 kaldıraçlı piyasada 1645 TL ile 16.450 TL lik bir işlem açmış gibi bir pozisyon büyüklüğü yaratırsınız.

VİOP Endeks kontratı işlem örneği:

10 adet XU030 (Bist30) kontratı almak istediğinizi düşünelim. 1 adet güncel XU030 kontratı 1645 TL dir.

Buna göre; 10*1645 TL = 16.450 TL başlangıç teminatı yatırmanız gerekmektedir.

Pozisyona giriş: 1475 Puan

Pozisyondan çıkış: 1500 Puan

Pozisyona giriş işlemi: 10 * (147.500 / 1000 ) * 100 = 147.500 TL

Pozisyon çıkış işlemi: 10 * (150.000 / 1000 ) * 100 = 150.000 TL

Kar/zarar işlemi: 150.000 – 147.500 = 2.500 TL

Burada görüldüğü üzere 16.450 TL yatırılan para karşılığında 2.500 TL para kazanılmıştır.

Yüzdesel olarak ise 2.500 / 16.450 * 100 = %15,19 kar sağlanmıştır.

VİOP pay vadeli kontratı işlem örneği:

Arçelik hisse senedinde vadeli işlem açtığınızı düşünelim. Arama motorundan VİOP teminat tutarları olarak arattığımızda güncel ARÇELİK teminat tutarı 450 TL olduğunu görmekteyiz.

1 ARÇELİK kontratı almak istediğimizde 450 TL ödemekteyiz.

Buna göre 10 adet ARÇELİK kontratı almak istediğimizde 450*10 = 4.500 TL ödemek durumunda kalacağız.

Pozisyona giriş: 34,50 TL

Pozisyondan çıkış: 35,00 TL

Pozisyona giriş: 10 * (34,50 * 100) = 34.500 TL

Pozisyon çıkış işlemi: 10 * (35,00 * 100 = 35.000 TL

Kar/zarar işlemi: 35.000 – 34.500 = 500 TL

Burada görüldüğü üzere 4.500 TL yatırılan para karşılığında 500 TL para kazanılmıştır.

Yüzdesel olarak ise 500 / 4.500 * 100 = %11,11 kar sağlanmıştır.

Yukarıda viop nedir, viop kar zarar hesaplama örnekleri ve viop işlem nasıl yapılır konularına yer verdik. İşlem örneklerinde gördüğünüz gibi kaldıraç oranı yatırımcıya spot piyasada yapacağı işlem gücünün x6 , x10 gibi katlara çıkartıyor. Burada hep pozitif yönlü işlem kapatmalara yer verdik. Bunun negatif yönlü olabileceğini de unutmayın.

VİOP da işlem yapanların bilmesi gereken en önemli konulardan birisi de teminat tamamlama çağrısı (margin call) dir. Gün sonu kar/zarar hesapları yatırımcıların hesaplarına aktarılacağından T+1 süre sonra eksi bakiyeye düşmüş olan kişilerden uzlaşma fiyatına göre teminatı tamamlama istenir ve saat 15:00 e kadar teminat tamamlanması gerekmektedir.

VİOP İşlem Saatleri

Pay Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri : 09:30-18:10

Endeks Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri: 09:30-18:15

Diğer Sözleşmeler(Döviz pariteleri, emtialar vb.) : 09:30-18:15

Ülkelerin ekonomik görünümünü etkileyen en önemli makro ekonomik verilerden olan faiz; hane halkları, şirketler ve bankalar için hayati öneme sahiptir. Ekonomik aktiviteye canlandırmak/yavaşlatmak amacıyla merkez bankaları para politikası araçlarından olan faiz indirimi ya da artırımı yaparlar. Merkez bankasının kullanmış olduğu faiz aracı piyasadaki para miktarını ayarlayan en iyi araçlarından birisidir. Gelişmekte olan ülkelerde merkez bankaları ekonomik aktivitiye canlandırmak için zaman zaman faiz indirimi yaparlar. Bu dönemlerde faizlerin düşmesiyle piyasadaki para miktarı arttırılır ve harcamaların artmasıyla ekonomik canlılık sağlanmış olur.(al ver ekonomiye can ver) Bankaların bankası konumunda olan merkez bankaları faiz azaltımı yaptığında hane halkları birçok yerde faiz indirimi nedir, faiz azalırsa ne olur, faiz indirimi ne anlama gelir ve faiz azalırsa dolar ne olur gibi sorulara yanıt arıyor. Bu yazımızda sizlere faizin düşürülmesi konusuyla ilgili bütün detayları aktarmaya çalışacağım.

Faiz paranın değişim maliyetidir. Paranın bir kişiye ya da kuruma verilmesi sonucunda paranın el değiştirmesi yani karşıdaki kişiye kullanım hakkı verilmesi sonucunda kiralama bedeli ödenir bizlerde buna faiz deriz 🙂 Faiz diye piyasalarda dört dolanan konu politika faizidir. Politika faizi ise ülkedeki siyasi otoritenin atamış olduğu merkez bankası başkanınca para politikası kurulu toplantısında yayınlanmaktadır. Peki birçok kişinin merak ettiği sorular arasında yer alan merkez bankası faizi düşürürse ne olur ?

Merkez bankası faiz aracını piyasadaki para miktarını belirlemede kullandığını belirtmiştik. Piyasadaki para miktarını arttırmak istediğinde para politikası araçlarından olan politika faizini azaltarak şirketlerin ve bankaların paraya ulaşma maliyetlerini azaltarak piyasadaki parayı arttırırlar. Yapılan faiz indirimi ile ulaşılan paranın maliyeti azalacağından bu durum bireylere kadar yansır ve dolaylı yönden kredi ve mevduat faizleri aşağı yönlü ivmelenmeye başlar.

Merkez Bankası Neden Faiz İndirimi Yapar ?

Faiz indirimi neden yapılır ? Piyasa faizlerinin indirilmesinin en büyük sebeplerinden birisi de döviz kurunu dizginlemektir. Birçok gelişmekte olan ülkenin kullanmış olduğu faiz aracı zaman zaman evrensel para birimlerine karşı aşırı değerli olan yerli paranın değerini düşürmek için faiz indirimi yapılır. Faiz indirimi yaparak teoride ülkedeki yabancı sıcak paranın geldiği ülkeye dönmesi düşünülür ya da daha fazla faiz veren ülkelere gidileceği hesap edilir. Yapılan faiz indirimi ile yabancı fonlar ülkeden çıkarak döviz kuru yükselmeye başlar.(az olan değerlenir ilkesi) Döviz kurunun yükselmesi ile enflasyonist baskı artar ve ithalata bağımlı ekonomilerde yurtiçi üretimde girdi maliyetleri artar.

Faizlerin düşmesi sonucunda;

• Kredi ve mevduat faizleri azalır.
• Yatırımlar artar.
• İşsizlik azalır.
• Harcamalar(tüketim) ve büyüme artar.
• Döviz kurları diğer faktörlere de bağlı olmak koşuluyla yükselir.

Faiz indirimi sonrasında döviz kurları yükselmek zorunda değildir. Döviz kurunun yükselip/alçalması sadece faiz ile ayarlanabilecek bir durum olmadığı gibi ülkenin siyasi-ekonomik riski ile belirlenir. Hiçbir yabancı yatırımcı faizleri yüksek olsa bile savaş olan bir ülkeye ya da ekonomik istikrarsızlıkların olduğu bir yere yatırım yapmak istemez. Buradan hareketle faizin tek ölçüt olmadığını anlayabilirsiniz.(Örnek: Suriye, Arjantin, Venezuella)

Gelişmekte olan ekonomilerde faizin düşürülmesiyle sermaye sahipleri paraya daha kolay ulaşabileceğinden yeni yatırımları rahatlıkla yapabilirler. Yatırımların artması yeni iş sahalarını getireceğinden işsizliğin azalması dolaylı yönden sağlanmış olur. Faizin düşürülmesi ile artan yatırımlar ve paraya ulaşabilmenin kolaylığı harcamaları arttıracağından GSYİH(ekonomik büyüme) verileri de doğru orantılı olarak yukarı yönlü artmaya başlayacaktır. Bu nedenledir ki siyasi otorite hiçbir zaman faizin olması gerektiğinden daha fazla artmasını istememekte denge noktasında kalmasını arzu etmektedir.

Dönem dönem faiz oranları konusu ülkemizde de sıkça tartışılan konular arasında yer almakla beraber literatüre “faiz lobisi” gibi kavramlar girmiştir 🙂 Dünyada negatif faizlerin popüler olduğu şu zamanlarda ülkemizde son yapılan 200 baz puanlık faiz artışı ile Dünyada en yüksek faiz veren ilk 10, OECD ülkeleri arasında ise zirveye oturmuş bulunmaktayız. Tabi bu durumun ileriki günlerde hane halklarına kadar yansımasını net bir şekilde hep beraber göreceğiz.

Son olarak faizin bir ülkedeki üretim gücünü anlamak açısından çok net bir gösterge olduğunu unutmayınız.

Algoritmik trade bilgisayar programlama dillerini kullanarak borsalarda, emtialarda ya da kripto paralarda işlem yapmamıza yarayan robot sistemlerdir. 1990 yıllarında yazılı kağıt senetlerden günümüzde artık yüksek frekanslı işlemler olarak tabir edilen HFT sistemleri ile robotların işlem yapmasından bahsediyoruz. Algoritmik trade son zamanlarda birçok traderın dikkatini çeken en önemli konular arasında yer almaktadır. Nitekim borsalarda artan robot algısı ile küçük yatırımcının 1-0 geride olduğu düşünülmekte ve gelişen teknoloji birçok küçük yatırımcıyı algoritmik sistemler ile hisse senedi işlemleri yapmaya zorlamıştır. Algoritmik trade adı sizlere yapılması zor olarak gelse de aslında düşündüğünüz kadar zor değil. Son zamanlarda gelişen bilgi teknolojileri ile Matriks & Meta Trader & Ideal gibi programlar aracılığı ile yazılım dili bilmeden de algoritmik trading formülleri üreterek kendi algoritmanızı yazabilirsiniz.

Gelişen dünya sistemine ayak uydurmaya çalışan tüm yatırımcıların son zamanlarda algoritmik trading sistemleri ilgisini çekmekte hatta yatırımcılar algoritmik trade eğitimi konusunda çeşitli araştırmalar yapmaktadır. Biz küçük yatırımcıların algoritmik trading sistemlerine başlamadan önce ciddi bir teknik analiz bilgisi oluşturmak gerektiğini düşünenlerdenim. Borsada algoritma sistemleri kurmanın avantajları olduğu gibi dezavantajları da bulunmaktadır. Şimdi gelin algoritmik trade stratejileri nasıl oluşturulur detaylıca inceleyelim.

Algoritmik Trade Nedir ?

Algoritmik trade nedir nasıl yapılır ? Algo trade yapmanın mantığında fiyat analizi yapan indikatörler ve araçlar yatmaktadır. Tradingview ya da Matriks üzerinde hisse senedi ya da farklı bir sembolün analizini yaparken kullanmış olduğunuz indikatörleri düşünün. Birçok kişinin kullanmış olduğu hareketli ortalamaları ele alalım. Traderlar büyük trendleri yakalamak için hareketli ortalama stratejilerinden faydalanır. Bu stratejiyi uygularken bilgisayar başında uyuyakalabilirsiniz 🙂 Algoritmik trading sistemleri ise sizi bilgisayar başında olmaktan kurtarır ve sizin yerinize işlemler yapar.

Tatile çıktığınızı düşünün kumsaldasınız laptopunuz yanınızda ve buz gibi soğuk içeceğinizi içerken arada bir ekrana bakıyorsunuz. Ne kadar güzel hayaller dimi 🙂 Eğer borsalarda işlem yapıyorsanız bu hayallere ulaşmanız konusunda algoritmik trading sistemleri hayallerinize bir adım daha yaklaşmanıza sebep olabilir. Kullanmış olduğunuz işlem stratejisini anlık takip etmek ve buna göre pozisyon açmak yerine milisaniyeler ile işlem yapan robotların hayatınızı ne kadar kolaylaştırdığını düşünün.

Algoritmik Trade Nasıl Yapılır ?

Traderların aklındaki en büyük sorulardan birisi olan algoritmik trade nasıl yapılır inceleyelim. Piyasalarda işlem yaparken teknik analiz bilginizi kullanarak belirli bir algoritma yapabilir bunu incelediğiniz hisse senedi, VİOP ya da kripto para piyasasında geçmişe dönük test yaparak başarı oranınızı görebilirsiniz. Peki piyasalarda işlem yapabilmek için algoritmik trade nasıl yapılır, finansal piyasalarda algoritma nasıl yazılır ?

Piyasalarda algoritma yazabilmek için yukarıda söylediğim gibi önce teknik analiz bilginizin gelişmesi gerekir. Teknik analiz yaparken kullanmış olduğunuz indikatörleri Matriks ya da farklı bir program üzerinde formülize ederek kendi algoritmanızı yazabilirsiniz. Oluşturacağınız formüller ile al-sat yapmak yerine tarama listeleri de yapabilirsiniz.

Algoritmik trade stratejileri oluştururken yukarıda bahsetmiş olduğum gibi C# programlama dili bilmenize gerek yoktur. Matriks üzerinde sizler için oluşturulan fonksiyonlar birçok konuda sizlere yardımcı olacaktır. Algoritmik trading stratejileri oluştururken en çok kullanacağınız fonksiyonlardan bazıları; cross, if ve rate of change olarak yer almaktadır.

Piyasada birçok trader hareketli ortalama, RSI, hacim, momentum, stochastic gibi indikatörleri kullanarak ya da çeşitli formasyonlara göre kendi algoritmasını oluşturmaktadır. Matriks explorer ekranından oluşturabileceğiniz yeni sistemleri işleme açmadan önce mutlaka backtestini yapınız. Yapmış olduğunuz algoritma backtestlerde iyi sonuçlar verse bile canlı performansı sizi üzülebilir bu nedenle ilk zamanlar küçük miktarlarla canlıda test etmek oldukça önemlidir.

Algoritmik Trading Avantajları

• Siz uyurken oluşturduğunuz algoritma çalışır ve sizin yerinize işlem yapar.
• 7/24 piyasayı izlemek ve haberleri takip etmek zorunda kalmazsınız.
• Duygusal işlemler olmayacağı için kar/zarar oranınız tahmin edilebilir ölçüde bellidir.
• Sürekli hisse taraması yapmanıza gerek kalmaz robot sizin yerinize sürekli yeni hisseler bulur ve alım-satım yapar.
• Oluşturduğunuz algoritma koşulları ile alım-satım yapar.
• Farklı stratejileri aynı anda kullanabilirsiniz.

Algoritmik Trading Dezavantajları

• Belirlemiş olduğunuz zaman dilimine göre oldukça fazla işlem açabileceğinizden işlem maliyetiniz artar.
• Algoritmik trading işlemleri için bazı aracı kurumlar farklı komisyon oranı uygulayabilmektedir.
• Trend oluşmayan yatay piyasalarda oluşturduğunuz algoritma piyasaya yenik düşebilir ve sermayeniz eriyebilir.

Piyasalarda bazı yatırımcılar 5 saniyelik periyotlarda işlem yaparlarken bazıları ise saatlik periyotlarda pozisyon açmaktadır. Trading yapacağınız periyot ne kadar kısalırsa sistemin o kadar çok sayıda işlem açacağını unutmayınız. Çok sayıda işlem açmak aracı kurumu zengin edebilir. Bu nedenle az sayıda işlemle maximum karı hedefleyen optimal sistemleri tercih edebilirsiniz. Yapacağınız stratejileri zaman zaman kontrol etmek de faydanıza olacaktır. Aksi taktirde yukarıda belirttiğim gibi yatay piyasalarda birçok sistem çöp olmaktadır.

Buraya kadar matriks formülleri ile algoritmik trading sistemlerinden bahsettik. Matriks formülleri ile trade dışında C# program dilini kullanarak daha spesifik trade yöntemleri geliştirebilir kendi algoritmanızı yazabilirsiniz. Ayrıca C# ile trade yapmak isterseniz Ideal programını sizlere önerebilirim.

Finans piyasalarında işlem yapabilmek için çeşitli platformları kullanarak analiz yaparız. Bazılarımız Matrix vb. masaüstü programları kullanırken bazı traderlerda tarayıcı ve mobil uygulamalar üzerinden kullanılabilecek Tradingview platformunu kullanmaktadır. Ben algoritmik işlemler dışında Tradingview ekranını kullanıyorum. Tradingview platformu birçok yatırımcı için oldukça yabancı olsa da en kolay kullanılabilecek platformlar arasında yer almaktadır. Bu yazımızda sizler için Tradingview nedir nasıl kullanılır konularına değineceğiz.

Tradingview finansal ürünlerin analizini yapacabileceğimiz ve aracı kurum bağlantısıyla algoritmik işlem yapabileceğimiz bir platformdur. Birçok trader Tradingview’i analiz yapmak için kullanmakta yapmış olduğu çalışmaları kaydedip bir sonraki sefere vakit kaybı olmadan inceleme yapabilmektedir. Borsa istanbulda ya da kripto paralarda işlem yapmaya yeni başlamış yatırımcılar için Tradingview nedir, Tradingview nasıl kullanılır konularını sizin için işleyeceğiz.

Tradingview Nasıl Kullanılır ?

Tradingview’i ücretsiz kullanabilir yapmış olduğunuz çalışmaları kayıt edebilirsiniz. Eğer ki yoğun işlem hacminiz var ise sizlere Tradingview Pro sürümünü kullanmanızı tavsiye ederim. Tradingview pro ile yapacağınız teknik analiz ekranında 3 den fazla indikatör kullanabiliyor çeşitli analizlere ulaşabiliyorsunuz.

Tradingview’da teknik analiz nasıl yapılır ? Tradingview’e üye olduktan sonra incelemek istediğiniz hisse senedini ya da kripto parayı aşağıda fotoğrafta gördüğünüz yere yazınız.

İstemiş olduğunuz finansal ürünün kodunu arama kısmına yazıp tıkladıktan sonra yeni bir ekran açılacaktır. Bu ekranda finansal ürünün grafiğini açabilmek için tam özellikli grafik butonuna tıklamanız gerekmektedir.

Bu ekranda bilmeniz gerekenlerden birisi de alt tarafta kırmızı ile işaretlenen bölgedir. Burada örneğin BTCUSDT ürününün çeşitli borsalardaki güncel fiyatı görünmektedir. Kripto paralar ve döviz pariteleri her plarformda fiyat açısından ufak farklılıklar arz etmektedir. Bunu açıklamak gerekirse mahallenizden alacağınız 1 gr altın ile kapalı çarşıda aldığınız altının fiyatının farklı olması olarak düşünebilirsiniz.

Fiyat grafiği açıldıktan sonra Tradingview üzerinde fiyat grafiğini göreceksiniz. Burada sol tarafta araç çubukları, üst tarafta ise zaman periyodunu değiştirme, başka bir finansal ürün ile fiyat grafiğini kıyaslama, grafik türü (mum grafik, çizgi grafik, renko bar vs.) ve indikatörleri görebilirsiniz.

Tradingview’de çizim nasıl yapılır ? Tradingview üzerinde çizim yapabilmek için öncelikle sol taraftaki araç kutusunda bazı araçları kullanmayı bilmeniz gerekmektedir. Araç kutusunda bilinmesi gereken en önemli konular aşağıdaki fotoğrafta belirtmiştir.

Tradingview’de trend çizmek isterken sol taraftaki çizgi butonuna tıklayınız. Trendi bir uçtan bir uca çektikten sonra aşağıda fotoğrafta yer alan trend ayarlarına giriş yaparak trendin çizgi kalınlığını, rengini ve türünü (kesikli,düz çizgi) belirleyebilirsiniz.

Tradingview üzerinde en çok kullanılan araçlardan birisi de Fibonacci ve Gann ışınlarıdır. Fibonacci ışınlarını kullanmak için aşağıdaki fotoğrafta görmüş olduğunuz Fib düzeltmesi‘ni kullanabilirsiniz. Fib düzeltmesine tıkladıktan sonra grafik üzerinde tepeden zirveye doğru çekebilir Fibonacci geri çekilme seviyelerini görebilirsiniz.

Tradingview üzerinde bir diğer araç ise fırçalar, dörtgenler ve eğrilerdir. Bu menüde grafiklerinizde kullanabileceğiniz yaylar, serbest çizim yapabileceğiniz fırçalar ve dörtgenler bulunmaktadır.

Tradingview kullanımı üzerine temel bilgileri yukarıda vermiş olduk. Tradingview teknik analiz yapabilmeniz adına oldukça profesyonel olarak hazırlanmış bir platformdur ve Dünya’da en çok kullanılan finansal piyasa platformları arasında yer almaktadır. Tradingview kullanımı üzerine aklınıza takılan soruları yorumlarda belirtebilir fikirlerinizi yazabilirsiniz.